Hó-hó-hó-It's magic!

Flestir sem voru að komast til vits og ára um og í kringum miðjan áttunda áratuginn muna efalaust vel eftir laginu sem vísað er í í fyrirsögninni. Lag sem átti upp á pallborðið um víða veröld hið Herrans ár 1974.

Færri muna þó e.t.v. eftir hljómsveitinni á bak við smellinn góða. Pilot. Stofnuð í Edinborg, Skotlandi sirka 1972/3 af þeim David Paton (Bassi/söngur) og Billy Lyall (Hljómborð), sem höfðu verið saman í Bay City Rollers löngu áður en sú sveit sló í gegn svo um munaði. Þeir Stuart Tosh (Trommur) og síðar Ian Bairnson (Gítar) slógust svo í hópinn og úr varð þetta líka fína band.

Að vísu gerði fyrsta smáskífan Just a Smile ekki miklar rósir til að byrja með, rétt eftir að samningur við EMI-útgáfuna var í höfn, en Magic, stuttu síðar, skaut Pilot hratt upp á stjörnuhimininn margumtalaða. Breiðskífan From the Album of the Same Name fylgdi svo í kjölfarið, svona rétt eins og lög og reglur gera ráð fyrir. Upptökustjórinn Alan Parsons hafði áður hlotið sína eldskírn í Abbey Road hljóðverinu sem tæknimaður bæði Bítlana og Pink Floyd.

Svona fyrir utan Abbey Road og Alan Parsons voru áhrifin á Pilot augljós tónlistarlega séð; Bítlarnir og annað bítl. David Paton sérstaklega virtist gæddur svipaðri náðargáfu og sjálfur McCartney þegar kom að melódískum hljómagangi og aðlaðandi viðlögum. Vandamálið, þannig séð, var bara það að Badfinger og 10 CC voru á svipuðum slóðum á þessum tíma og alls ekkert verri ef út í það var farið.

Hvað um það. Sama teymi, Pilot og Parsons, réðst svo snarlega í gerð Second Flight hljómskífunnar – án nokkurs vafa þeirrar bestu er Pilot sendu frá sér. Smáskífan January náði síðan toppi Breska smáskífulistans í janúar 1975, en Call Me Round floppaði svo fremur illa í kjölfarið, og það þrátt fyrir að vera einn þeirra sterkasti (og Bítlalegasti) singull.

 

Upp úr því var ný útgáfa af Just a Smile sett á markað, án tilvonanandi árangurs þó. Vandamálið við Pilot var svolítið þannig að þeim virtist vanta átakanlega sterka ímynd til að koma sér á síður táningatímaritanna. Tónlistina höfðu þeir með sér en sjónrænt séð voru þeir ekki beint Bay City Rollers.

Morin Heights, næsta breiðskífa Pilot, kom út árið 1976. Upptökustjóri Queen, Roy Thomas Baker, var kominn um borð og ögn framsæknari og þyngri tónlist var í forgrunni. Samt sem áður var melódían við völd í lögum á borð við Canada og Penny in My Pocket. En hljómsveitir eins og Pilot voru ekki lengur móðins. Frá Kings Road ljót bárust org, pönkið var nú málið á meðan metnaðarfull dægurtónlistarverk á borð við þá er Morin Heights innihélt fæddust nokkurnveginn andvana.

Grafskriftin var á veggnum en margir streittust við. Þrátt fyrir að bæði Billy Lyall og Stuart Tosh yfirgæfu sökkvandi skip Pilot héldu Ian Bairnson og David Paton svona hálfvegin ótrauðir áfram.

Arista útgáfan var þeirra næsti - og síðasti - áfangastaður þar sem fjórða breiðskífa Pilot, Two‘s a Crowd, kom út árið 1977. Fáir veittu henni hinsvegar athygli og leikurinn var einfaldlega úti.

Meðlimir Pilot þurftu þó eigi að örvænta þar sem hljóðversvinna var næg fyrir gott fólk sem kunni vel til verka. David Paton og Ian Bairnson gengu báðir til liðs við sinn gamla samstarfsmann og upptökustjóra Alan Parsons og Prójectið hans. Að auki poppaði Paton upp hjá u.þ.b. öllum í bransanum; Paul McCartney, Kate Bush, Elton John, Rick Wakeman, Camel, Chris Rea, Fish, o.fl., o.fl. Pilot snéru svo aftur snemma á þessari öld og hafa gefið sjálfir út efni með hléum s.l. 15 ár eða svo – þá aðallega nýjar útgáfur af gömlu lögunum, auk þess að túra svona við og við. Hó-hó-hó-It‘s magic!

Kóngurinn og ég.

16. ágúst 1977. Ég man ekki eftir því að Elvis Presley hafi skipt mig ýkja miklu máli á þeim tímapunkti. Las eitthvað um andlát hans í Mogganum, sem ég bar þá út, sá eitthvað í sjónvarpinu og heyrði einhver lög í útvarpinu. Fannst einna merkilegast að Þrjú tonn af sandi hét í raun Return to Sender og var alveg eldgamalt.

Sirka ári síðar hlustuðu ungir menn á pönk í blokkaríbúð á Háaleitisbrautinni og notuðu Presley-plötu sem frisbí-disk fram af svölunum á sömu íbúð. Föttuðu auðvitað ekkert að Elvis var fyrsti pönkarinn.  En okkur til varnaðar vil ég meina að þetta hafi nú verið afar vond plata. Minnir að Old McDonald og When the Saints Go Marching In hafi verið tekin þar og Presley-uð til andskotans. Kóngurinn sem sagt ekki alveg upp á sitt allra besta.

Árið 1981 var gefin út umdeild bók eftir Albert nokkurn Goldman – Elvis. Ári síðar kom út íslensk þýðing á verkinu. Einhverra hluta vegna datt ég inn í þessa bók og, eins og svo margir á undan mér og eftir, heillaðist ég af goðsögninni og þversögninni sem var og hét Elvis Aaron Presley. Síðar komst ég þó að því að Goldman þessi var óttalegur fúskari sem sérhæfði sig í hálfgerðum níðskrifum um látið fólk (John Lennon varð síðar skotmark) og heilmikið í bókum hans sem hreinlega stenst ekki þó eitthvað hafi nú verið skúbb á sínum tíma.

Allar götur síðan hefur Elvis fylgt mér. Í tónlistina hef ég endurtekið sótt, mér til ánægju, fyllingar og jafnvel huggunar. Persónan sjálf hefur ávallt verið heillandi ráðgáta og lífið sveipað mótsagnakenndri dulúð. Hann var engum líkur og bara sá alsvalasti.

Þegar ástarsöngva syng ég...

Fór á Rokksafnið í Reykjanesbæ í vikunni.  Alltaf gaman að koma í það glæsilega safn.  Og ekki spillir fyrir að þar er nú ný sýning tileinkuð goðsögninni Björgvini Halldórssyni.  Stórglæsileg og stórskemmtileg í alla staði auðvitað. 

Meðal þess sem safngestir geta sér til ánægju gert er að endurmixa megahittið Ég syng fyrir þig frá 1978, á veglegu hljóðborði í salarkynnum safnsins.  Vinur minn og ferðafélagi benti mér á að þetta lag Björgvins, eins og mörg önnur, er tökulag, og ku enginn annar en Glen Campbell hafa verið upprunalegur flytjandi þess.

Nú, ekki er Glen minni goðsögn en Bó, og í raun alveg stórmerkilegur listamaður.  Byrjaði feril sinn á unga aldri sem session maður og var fljótt kominn í fremstu röð þar enda frábær gítarleikari.

Hann lék um tíma með hinu fræga Wrecking Crew gengi færustu session manna í L.A. á sjöunda áratugnum jafnframt því sem hann lék með Beach Boys á tónleikum og tók upp eigin tónlist, þ.á.m. hina stórkostlegu tónsmíð Brian Wilson og Russ Titelman, Guess I'm Dumb (1965).

Síðar hóf hann samstarf með lagahöfundinum frábæra Jimmy Webb og sló í gegn með lögum hans eins og Witchita Lineman, By The Time I Get To Phoenix og Galveston - séu örfá nefnd.

Hátindi ferilsins náði Glen líklega um miðjan áttunda áratuginn er ofursmellir á borð við Rhinestone Cowboy og Southern Nights (eftir Allen Toussaint!) tröllriðu öldum ljósvakans vestra og víðar.

Er komið var fram á níunda áratuginn var þó farið að halla aðeins undan fæti hjá okkar manni.  Vandræði í einkalífinu og erfiðleikar vegna áfengisneyslu bættu svo ekki úr skák.  Frægur var brandarinn sem Eddie Murphy sagði á Grammy verðlaununum sirka '85, þar sem viðstaddar voru allar helstu stjörnur þess tíma: Ef það yrði varpað sprengju á þetta hús yrði Glen Campbell skyndilega orðin stærsta stjarna heims.  Og hvað þeir hlógu, Hall & Oates og allur sá pakki.

En á síðari árum er Glen Campbell nú farinn að gera ágætis tónlist aftur.  Ghost on the Canvas er nokkurra ára gamalt lag með honum sem mér finnst alveg asskoti gott bara....

En fyrir nokkrum árum greindist Glen Campbell með Alzheimer hrörnunarsjúkdóminn illvíga og ku hann víst vera kominn á lokastigið nú.  Í sumar kom svo út platan sem er hans síðasta, Adios að nafni.  Árið 2014 kom út átakanleg heimildarmynd I'll Be Me, sem fjallar um baráttu Campbell-fjölskyldunnar við sjúkdóminn fram að því.  Algert skylduáhorf.  Skiljanlega hefur Glen Campbell nú sungið sitt síðasta og hefur dregið sig í hlé fyrir fullt og allt.  Adios, gamli. 

Elvis í 40 ár.

Heil fjörtíu ár eru nú liðin síðan Elvis Costello kvað sér hljóðs með sinni fyrstu - og bestu - breiðskífu, My Aim is True.

Elvis - eða Declan Patrick MacManus eins og hann var skírður - er afkastamikill og mistækur tónlistarmaður sem óhætt er að fullyrða að hafi byrjað á toppnum þar sem fyrstu tvær breiðskífur hans, My Aim is True (1977) og This Year's Model (1978), toppa eiginlega allt sem á eftir kom.  En þetta er mitt blogg og mitt álit bara.

Annar bloggari bloggaði nýlega eftirfarandi annarsstaðar um My Aim is True.  Ekki sammála alveg öllu sem þar er ritað, en svona í meginatriðum samt...

Elvis Costello - My Aim is True 

Bobby Fuller

Rúm fimmtíu ár eru nú liðin síðan Bobby Fuller féll frá.  Hljómsveit hans, The Bobby Fuller Four, er lang þekktust fyrir hið klassíska "I Fought The Law", en þeirra útgáfa af laginu sló í gegn árið 1966.  Lagið var samið af Sonny Curtis úr hljómsveitinni Crickets (gamla bandið hans Buddy Holly) sem gáfu það fyrst út á plötu árið 1960.  Til er líka frábær útgáfa af laginu með The Clash frá árinu 1979.

Hvað um það, Bobby Fuller var rísandi stjarna sem fannst látinn í bíl fyrir utan heimili móður sinnar í júlí 1966.  Allt hið undarlegasta mál.  Í upphafi var atvikið afgreitt sem sjálfsmorð.  Síðar var lögregluskýrslunni breytt og slys skráð sem orsökin fyrir dauða Fuller.  Nánir vinir og ættingjar vildu meina að hvorugt hafi átt við.  Þannig séð er málið enn óleyst...

They Might Be Giants-lag dagsins.

 They Might Be Giants eru (aðallega) tveir bandarískir sprellarar, þeir John Flansburgh og John Linnell, sem hafa víst verið að allar götur síðan 1982.

Mestrar velgengni áttu þeir að fagna seint á síðustu öld þegar lög á borð við "Ana Ng" og hið ómótstæðilega "Birdhouse in Your Soul" komust hátt á lista víða um heim.  Þar fyrir utan áttu þeir aðallega upp á pallborðið hjá háskólaliðinu vestan hafs.  En svo áttu þeir líka "Boss of Me", þemalagið úr Malcolm in the Middle þáttunum.  Kannski þá rökrétt framhald að skella sér bara í barnatónlistarbransann, en einmitt það virðast þeir hafa gert, svona að mestu leyti, hin síðari ár.

Þó að þeir eigi nákvæmlega ekkert sameiginlegt tónlistarlega séð, þá minna TMBG mig alltaf svolítið á Mael-bræðurna í Sparks þegar kemur að hnyttnum og frumlegum textum.  En þrátt fyrir allt sprellið og spaugið á yfirborðinu þá glittir á stundum í ögn alvarlegan pólitískan undirtón hjá Jónunum í TMBG. 

Hvað um það, eins og lofað var, They Might Be Giants-lag dagsins:

Stutt og laggott - ekki hægt að segja annað.  Mæli annars með "A User's Guide to They Might Be Giants", safn-geisladiski sem gefin var út árið 2005 af Warner/Rhino.  Ætti að vera fáanlegur í flestum betri vef-verslunum.

Eru Bítlarnir ofmetnir?

Í júníhefti Record Collector, þess ágæta tónlistartímarits, fá Bítlarnir, eins og svo oft áður, æði mikið dálkapláss. Tilefnið hefur þó oft verið minna, en um þessar mundir er sem sagt verið að gera Sgt. Pepper sjálfum alveg sérstaklega hátt undir höfði sökum hálfrar aldar afmælis þess tímamótaverks, auk þess sem vegleg endurhljóðblönduð endurútgáfa er nýkomin út.

Meðal þess sem RC býður nú upp á er einkar áhugaverð umfjöllun eftir Spencer nokkurn Leigh, sveitung og samtímamann þeirra Bítla, þar sem stungin eru göt í margar þær þjóðsögur sem fara af fjórmenningunum. Það að hluturinn sé endurtekinn nógu oft gerir hann ekki endilega sannann og réttann. Og það þrátt fyrir að það sé á prenti. Eftirfarandi málsgrein vakti sérstaka athygli mína:

With most Beatle books, I nearly always have the impression that The Beatles are being given too much credit. Just when did The Beatles find themselves streets ahead of The Rolling Stones, The Searchers, The Kinks and The Who, not to mention US acts like The Byrds and The Beach Boys? My overwhelming impression of living through the 60s is that it was a constant delight as one adventurous new release followed another. There were so many good sounds to be explored that I didn‘t even buy The Beatles‘ or Bob Dylan‘s records automatically.

Svo mörg voru þau orð.

Það efast auðvitað enginn um áhrifamátt Bítlanna, að ekki sé minnst á almenna færni þeirra í faginu og jafnvel snilli, en í minni bók gerðu þeir nú samt sem áður aldrei jafn heilsteyptar og góðar breiðskífur og t.d. Pet Sounds (The Beach Boys, 1966) eða Odyssey & Oracle (The Zombies, 1968).

Rubber Soul er annars mín uppáhalds Bítlaplata. Ungir menn á uppleið, að færa sig úr unglingapoppinu yfir í eitthvað aðeins meira fullorðins. Fara ótroðnar slóðir vissulega. Líka farnir að fikta við skrítnar sígarettur og svona.

En það tala ekki margir um Rubber Soul sem eitthvað sérstakt tímamótaverk. Í staðinn er endalaust froðusnakkað um næstu plötu á eftir, Revolver. Jú, þessa með ljóta umslaginu og alveg afburðar leiðinlegum lögum á borð við Yellow Submarine og Tomorrow Never Knows! Barokkpoppið var að vísu kannski fundið þarna upp með Eleanor Rigby, og And Your Bird Can Sing er kraftpopp af bestu gerð. En svona eru flestar Bítlaplöturnar líka skítsófrenískar; það er annaðhvort í ökkla eða eyra.

Svipaða sögu er hægt að segja um Abbey Road. Hörmung eins og Maxwell‘s Silver Hammer og Octopus‘s Garden blanda skammlaust geði við óumdeilanlega snilli á borð við Something og syrpuna góðu á hlið 2. Hvíta albúmið tvöfalda hefði mátt vera einfalt. Alltof mikið af hálfkláruðu flippi. Að ekki sé minnst á Ob-La-Di, Ob-La-Da.

Sgt. Pepper‘s Lonely Hearts Club Band er fín plata. Hlið 1 er nánast fullkomin. Hlið 2 er það ekki. Að því sögðu verður það nú að viðurkennast að ég er að sjálfsögðu svolítið spenntur fyrir þessu nýja mixi.

Alveg örugglega ekkert sérlega vinsælt viðhorf þó vart er ég einn um viðlíka skoðanir. Bítlarnir eru bara og hafa verið svo lengi sem ég man eftir alveg óskaplega heilög kú. Er ekki mál að linni aðeins?